در گفتوگوی اختصاصی «نسلفردا» با پدر زلزلهشناسی ایران مطرح شد؛
تعداد بازدید : 2
زلزله امری طبیعی اهمالکاری غیرطبیعی
نویسنده : دریا وفایی
«زلزله 6 استان را لرزاند/ ۶ کشته و ۳۴۶ مصدوم در مناطق زلزلهزده تا این لحظه»... تیتری که حوالی ساعت 3 بامداد 16 آبان برخروجی سایتهای خبری قرارگرفت. زلزلهای که بعد از نیمه شب پنجشنبه درحوالی ترک در استان آذربایجانشرقی رخ داد و مرکز لرزهنگاری کشور عمق آن را ۵.۹ ریشتر اعلام کرد.
براساس اخباری که هر لحظه درحال تکمیلتر شدن بود شدت زلزله به قدری بوده که بیشتر از ۱۰ ثانیه طول کشیده و باعث ترس و وحشت مردم در استانهای آذربایجانشرقی، گیلان و اردبیل شده است. این زمین لرزه در استانهای آذربایجانغربی، زنجان و قزوین هم احساس شده است.
زلزله، سیل، خشکسالی، آتشسوزی جنگل، طوفان و باد شدید از جمله حوادث غیرمترقبه هستند و مختص یک منطقه از کره زمین هم نیست، اما در هر کشوری مجموعهای وجود دارد به نام سازمان مدیریت بحران که شکر خدا کشور ما هم از این نعمت بیبهره نیست. همین ابتدای سالجاری بود که سیل ویرانگر آمد و خسارتها زد و رفت. قبلتر از آن زلزله کرمانشاه و خلاصه کشورمان طی دو سه سال گذشته دلخراشترین بلایای طبیعی را تجربه کرد. خسارات آنچنان سنگین بود که هنوز تعداد زیادی از مصیبتدیدگان کانکس نشین هستند و بیخانمان.
در این بین جدای از حواشی و شوهایی که به راه میافتد، همواره بعد از این اتفاقات تلخ تفاسیر و تحلیلهای کارشناسی و غیرکارشناسی فراوانی از محافل رسمی و غیررسمی نیز تولید میشود، از چرایی رخ داد زلزله تا راهکارها و پیشنهادات مختلف. اکنون بعد از زلزله آذربایجانشرقی نیز صحبت برسر این است که آیا واقعا زلزله قابل پیشبینی نیست؟ چرا از حوادث درس نمیگیریم و برای وقوع چنین بلایایی پیشبینی لازم را نداریم؟ اصلا چقدر طرح چنین سوالاتی که دهان به دهان مردم میچرخد میتواند مبنای علمی داشته باشد؟
هنوز نمیتوان وقوع زلزله را پیشبینی کرد
بهرام عکاشه پدر زلزلهشناسی ایران درگفتوگوی اختصاصی با «نسلفردا» درپاسخ به این سوالات گفت: نه تنها در کشور ما بلکه حتی در ژاپن و کالیفرنیا هم هنوز نمیتوانند وقوع زلزله را پیشبینی کنند. اگر بخواهیم پیشبینی کنیم باید برای یک منطقه دستگاههای خاصی را تعبیه کنیم که هنوز درهمان کالیفرنیا هم این اقدام را انجام نمیدهند. البته در آن کشورها به صورت نمونه انجام میشود.
وی در توضیحات بیشتر ادامه داد: به هرحال تعجب ندارد که این زلزله اتفاق افتاده است. درمنطقه آذربایجان همیشه زلزله بوده و خواهد بود.
درشمال تبریز از شمال غرب تا شمال شرقی آن تقریبا 40 کیلومترگسل وجود دارد، یکبار هم فعال بوده و تا این لحظه هیچ موقع در آن منطقه زلزلهای بیش از 6 ریشتر رخ نداده است، اما وقتی یک سازه خوب نباشد و ساختش غیراستاندارد باشد مسلما با زلزله حتی 3 ریشتری هم تخریب و دچارخسارت میشود. عکاشه با تاکید براینکه زلزلهها کاملا طبیعی هستند و مشکل کشورمان درسازهها و ساختمانهای غیراستاندارد و اصولی است، بیان داشت: من منتظرم در کشورمان هر 10 سال یکبار یک زلزله تا 6 ریشتری رخ دهد و هر چند دهه یکبار ممکن است تا 7 ریشتر هم اتفاق بیفتد چون ما کشور زلزلهخیز هستیم، اما ما در بحث بحران که اتفاقا خودم درایران جا انداختم عملکردی قوی نداریم. وی دراین باره اضافه کرد: در کشورهای دیگر یک موضوع را آنگونه که باید ادامه میدهند، اما در ایران رها میشود.
البته در ممالک دیگر وسایلش را هم دراختیارشان قرار میدهند، اما درکشور ما بیشتر آسمانی هستیم یعنی بیشترمی گوئیم«دست خداست که این اتفاق رخ داد». درصورتی که خداوند متعال همه بندگانش را دوست دارد و آدمکش نیست، ما آدمکش هستیم که وظایفمان را درست انجام نمیدهیم. پدر زلزلهشناسی ایران با بیان اینکه زلزله آذربایجان هم امری طبیعی است، اهمالکاریها غیرطبیعی است، خاطرنشان کرد: ما درکشور هرروز زلزله داریم، اما آن که خطرناک است ده سال یکبار رخ میدهد. از طرفی هدف ما ترساندن مردم نیست اگرچه ترس بسیار خوب است چراکه میگوید خودت را آماده کن. ما متاسفانه خودمان را آماده نمیکنیم و میگوئیم هرچه خدا بخواهد.